Bu yazımda Semihi Vural’ın antik çağlardan günümüze bestecilerimize ilham kaynağı olabilecek bilgiler içeren bir kitabından bahsetmek istiyorum.

TARİHTEKİ MERSİN KADINLARI (*) 

2014 yılında 8 Mart Dünya Kadınlar Günü için İçel Soroptimist Kulübü’nde bir saydam gösterisi projesi olarak ortaya çıkan metin çalışması, sonradan yazarın yeniden kurgulamasıyla küçük bir kitapçığa dönüştü. Kadınların monologları / tiradlarını ise Meriç Alkan kaleme aldı. Kadınlar böyle dile geldi…

Asuman Bozkurtoğlu’nun 12 tablosu, ören yerlerinden fotoğraflar ve Sirel Yılmazer’in çizimleriyle süslenen Vural’ın bu eseri, müzikli bir gösteri olarak iki kez ve bir tiyatro oyunu olarak iki kez sahnelendi.

Vural bu sahne eserinde antik çağlardan günümüze bölgede yaşamış kraliçe ve prensesleri – ve/veya Kilikya ve şu veya bu şekilde Mersin ile ilintili antik çağ mitolojisinden tanrıçaları, destan ve söylence kahramanlarını ve yöre ve Mersin tarihine mal olmuş kadınları bizlere tanıtmaktadır. Kitaptaki “kadınlar” aşağıda listelenmiştir. Çoğu için de internette bol kaynak mevcuttur.

Zeus ve Avrupa’ya İsmini Veren Europa  
Kızkalesi Prensesi 
Keben Köyündeki Hititli Rahibe
 “Çolak Kız”  
Azize 
Aya Tekla (**)
Olba Kraliçesi
 Aba
Kilikya’daki Konuğumuz: 
Kraliçe Kleopatra
Barışa Mühür Basan Hitit Kraliçesi:
 Puduhepa
Dağlarda Oturan Tanrıça: 
Athena
Narlıkuyu’da Yıkanan Peri kızları: 
Üçgüzeller (Muse – ‘Müz’ler)

Tisan’da Aşk ve Güzellik Tanrıçası Aphrodite  
Uzuncaburç’ta Şans ve Bereket Tanrıçası 
Tyche
Homeros Destanı – Hektor’un Karısı 
Kilikyalı Prenses Andromakhe
Apollo’nun Aşkı 
Marpessa
İki Aşkın Kadını 
Stratonike
Kayıp Kentin Kadını 
Takkadın

Mersin Adının Kaynağı – Mersin Ağacına Dönüşen Kız – Kıbrıs Kraliçesi Myrrha (**)
Adına Liman Kenti Kurulan: 
Berenike
Bozyazı’daki 
Kraliçe Arsinoe
Soli-Pompeipolis’teki Tanrıça: 
Nemesis
Ejderha ile Kral Kızının Söylencesi
Anamur Prensesi Söylencesi
Yılan Kız Şahmeran (***)

TARİHİ FİGÜRLER
Türkülerde Yaşayan 
Türkmen Kızı
Horasan’lı Yahşi Bey’in Kızı Gülnar Hatun
Bezm-i Alem Valide Sultan
Türkiye’nin İlk Kadın İl Belediye Başkanı: 
Müfide İlhan  

Şimdi bu küçük kitapçıktan yararlanarak yapılan ve ikişer kez temsil edilen bir biyografik müzikli sahne gösterisi ve bir müzikli tiyatro oyunundan bahsedelim:

===

KİLİKYA’NIN KADINLARI (Müzikli Gösteri)

Derleme / Metin: Semihi Vural

Rejisör: Melih Öztürk

Müzik Seçimi: Engin Aktuğ

Biyografik-Kurgusal Sahne Gösterisi

  1. Temsil: Mersin Kültür Merkezi. 02 Mart 2017
  2. Temsil: Mersin Kültür Merkezi. 09 Mart 2018

Kitaptaki karakterleri İçel Soroptimist Derneği üyesi kadın oyuncular özel olarak diktirdikleri kostümlerle canlandırdılar.

===

MERSİN’İN KADINLARI (Müzikli Oyun)

Derleme / Metin: Semihi Vural

Yazan / Rejisör: Çağlar Ekinci

Özgün Müzikler: Veli Polat

  1. Temsil: Yenişehir Belediyesi Atatürk Kültür Merkezi Barış Salonu. 08 Mart 2020.
  2. Temsil: Yenişehir Belediyesi Atatürk Kültür Merkezi Barış Salonu. 08 Mart 2021

8 Mart Dünya Kadınlar Günü’ne özel Mersin’in tarihinde iz bırakan kadınların hayatını anlatan oyunu Semihi Vural’ın metinlerinden Çağlar Ekinci oyunlaştırdı. Geleneksel Anadolu tarzındaki özgün müziklerini Veli Polat yaptı. Oyunda kadınların monologları / tiradları ise yine Meriç Alkan’ın yazımı ile yer aldı. Yenişehir Belediyesi Atatürk Kültür Merkezi Barış Salonu’nda sahnelenen oyundaki karakterleri Yenişehir Belediye Tiyatrosu “Kursiyer Oyuncuları” canlandırdılar.

===

Bu iki temsil – her ne kadar evrensel müzik bestelenmesi ile ilgili değilse de – özellikle mitolojik öykü, destan ve efsanelerin sahne sanatları için nasıl vazgeçilmez konular olduğunu gözler önüne sermektedir.

İlgilenecek bestecilerimiz, Semihi Vural’ın bu kitapçığına dipnottaki linkten ulaşabilirler.

Sonraki yazılarımda Semihi Vural’ın evrensel müzik bestecilerimize ilham olabilecek birkaç başvuru kitabına daha değineceğim.

Gelecek yazımda kentimizde yaşadığı süreç içinde özellikle arkeolojik – mitolojik konularda yaptığı bestelerle tanınan, Mersin’in müzikle tanıtılmasına katkı sunan bir bestecimizi tanıtacağım sizlere.

İhsan TOKSÖZ


(*) Soroptimist Kulübü Yayını. Mersin-2015

LİNKLER:  

TARİHTEKİ MERSİN KADINLARI – SEMİHİ VURAL

http://mersinkadinmuzesi.com/TR/Tarihteki-Mersin-Kadinlari

(**) Kentimizde yaşayan Piyanist, Orkestra Şefi ve bestecimiz Selman Ada’nın henüz sahnelenmemiş Azize Aya Tekla’yı konu alan tek perdelik bir bale bestesi vardır.

(***) Aratos Yayınları tarafından basılan ve 5. Baskısı yapılan Bir Tarsus Efsanesi: Şahmeran kitabını, Tarsuslu kültür insanı-yazar-gazeteci Uğur Pişmanlık’tan edinebilirsiniz.

aratosdergisi@gmail.com / ugurpismanlık@gmail.com