ŞURUP TADINDA MERSİN’LİLER
VAHAP KOKULU
Müslüman olmadan önce adı Vekim Usta idi. Sonra Metin usta oldu. Sebebi bu yazıyı yazanı ve okuyanları ve meraklısını ilgilendirmez. Bildiğim sadece muhteşem bir el imalatı mobilya eşya ustası ve Antakya’dan Mersin’e Hıristiyan cemaatinin en başarılı tabut imalatçısı olduğu idi. Kıpkızıl saçı ve sakalı vardı. Vefat ettiğinde şoförlük yapmaktaydı.
Hıristiyan cenaze törenlerinde kiliseye, din adamlarının önüne dua için getirilen merhum veya merhumenin şık giysiler içerisinde , sağlam ve özenle yapılmış bir tabuta yerleştirilmiş olması geleneksel bir tarz olduğu bilinir.
O tabutlar ceviz kaplama veya doğal kokulu sedir veya çam ağacından üzeri vernikli olacaktır. Beyaz lake tabutlara da rastlanır. Yüksek kapağının üzerinde ise uygun metal malzemeden bir haç ve bir çember çelengin konulacağı ve tabutun her iki yanında metal tutmaçlar yer almaktadır. Üst kapak iki parça da olabilmektedir.
Merhum veya merhumenin yerleştirileceği bölümün ise yastık misali kumaşlarla , elyaflarla beslenmiş olması ve başının konulacağı yerde bir yastık olması da da usuldendir. Hatta bu kumaş merhum veya merhumenin maddi durumuna göre ipek kumaş bile olabilirdi.
Mersin Uray Caddesi, Latin Katolik Kilisesi karşısındaki tarihi konakların altında caddeye bakan atölyesinde Vekim usta özenle bir sedir ağacından üzeri vernikle parlatılmış , içi has pamukla beslenmiş , pembe ipek kumaş yastıklı bir tabut hazırlamaktadır.
Bu tabut Mersin’in yakın tarihinin efsane güzellerinden , hanımefendi Matmazel Evlin içindir.
***
Hamidiye Mahallesindeki dışı teneke kaplı, çatısı kamış dalları ile korumalı gecekondu evlerinin çevresi lağım kokuları, Efrenk deresine atılmış hayvan leşleri kokusu ve birde gri duman kokuları iğrençliği içindedir. Burada zurnacı ve yıldız pavyonun eski klarnetçilerinden Romen kökenli Şevki ve karısı Menekşe yaşamaktadır. Her sabah uyandıklarında oradaki birkaç evin ortak kullandığı tuvalete giderler, birkaç evin ortak kullandığı tulumbadan bir helke’ye su doldururlar bir hızlı temizlik sonrası gecekondunun kapısının sürgüsünü çeker, yola koyulurlar.
Menekşe hanım yaşı seksenbeş üzerindeki Mersin’in yakın tarihinin efsane güzellerinden , hanımefendi matmazel(hiç evlenmemiş) Evlin’e ev temizliği işlerinde çalışmaktadır. Kocası Şevki hem genel temizliğe yardım etmekte, hem de kasaplar çarşısındaki sebze meyve pazarına giderek günlük alışverişini yapmaktadır. Boş zamanlarında birkaç kuruş kazanabilmek için kapı önünde kundura boyacılığı da yapmaktadır.
***
Nüzhetiye mahallesinde şimdiki Kültür Merkezi yerinde yine adı Cumhuriyet meydanı olan Bayram yeri olan (Altta fotoğraf) yüksel çatısında kıpkızıl Marsilya kiremitleri olan ve çepeçevre sarı bir duvarın ortasında sarı badanalı tek katlı bir Akdeniz evi (villası) vardır. Sarı renk duvarlardan 177.sokağa sarkan gelin çiçekleri, begonviller , çardak gülleridir. Villa’nın sokak girişinde yüksek kemer bir kapı ve salona girişte 3 kemerli kapı yer almaktadır. Salon girişinde ahşap bir talvar üzerinde begonviller olan , kesme taş duvarlı dört oda…Kesme taş duvarlar yazları serin ve kışları sıcak tutuyor.. Birkaç yüz metre ilerisinde 1923 yılının Kurtuluş , şimdiki tarihi Çankaya İlkokulu binasının birebir ama küçük bir mimari kopyası.. Sadece kocaman avlu yok.
(Şimdi bu evin yerinde Dondurmacı Halil merkez dükkanı olan apartman yer alıyor)
Yaşı seksenbeş üzerindeki Mersin’in yakın tarihinin efsane güzellerinden , hanımefendi Matmazel Evlin bu villada yalnız yaşamaktadır. Ona eşlik eden ise bazen hüzünlü bazen mutluluk dolu hatıralarıdır.
Sarkaçlı duvar saatinin her saat başında saat sayısı çaldığı ses ise , o anıları da hatırlatma zamanlarıdır.
***
Matmazel Evlin uyanır, yüzünü yıkar, makyajını tazeler, tuvalet masasının üst çekmesinde saklı bir ceviz kaplama kutuyu açar ve içinde küçücük şişeler içerisindeki Fransız malı esanslarından sırada olanı alır, şişeyi çalkalar ve kapağa bağlı bir ince plastik kürdana bandığı koku sıvısı (esans) yüzünün “koku” koruyan yerlerine hafifçe sürer.. O koku öyle keskindir ki , yatak odasından sarı duvarlı evin salonuna eser, durur bir süre..
Menekşe Matmazel Evlin’in evine girdiğinde ve sabahın o saatlerinde salondan esans kokusu henüz kaybolmamıştır.
*
O gün, Mersin’in yakın tarihinin efsane güzellerinden , hanımefendilerinden Matmazel Evlin’in cenazesi , Vekim ustanın yaptığı özel tabut içerisinde Latin Katolik Kilisesine uğurlanırken sarı badanalı evin kapısını biricik kardeşi Madam Mary kilitler . Cenaze kafilesinin arkasında Menekşe ve Şevki hüzünle yol almaktadırlar.
***
Sonra,
Mersin’in yakın tarihinin efsane güzellerinden , hanımefendilerinden Matmazel Evlin’in değerli ev eşyaları yegane mirasçıları kardeşi Madam Mary ve kızları tarafından paylaşılır ve geriye kalan eşyalar ise ihtiyacı olan bir komşu’ya armağan edilecektir.
Menekşe Madam Mary’e yaklaşır ve buruk bir sesle der ki;
-“Madam abla benim bir isteğim var.”
-“Buyur Menekşe”
-“Matmazel Evlin ablamdan benim güzel hanımımdan bir hatıra rica edeceğim sizden.”
-“Ne olabilir Menekşe?”.
-“Yatak odasındaki tuvaletin çekmecesindeki bir kutu küçük esans şişeleri.. Lütfen.. Ne olursunuz?”
-“Elbette”
Madam Mary o çekmeceyi açar ve o küçücük ahşap kutudaki bazıları tükenmiş, bazıları yarım kalmış bazıları hala dolu esans mini şişelerini olduğu gibi Menekşe’ye teslim eder…
-“Hakkını helal et Menekşe “
Menekşe o kutuyu iri memeli göğsüne sevgi ile bastırır.
-“Helalim olsun Madam Mary teyze”
***
Mersin’in yakın tarihinin efsane güzellerinden , hanımefendilerinden Matmazel Evlin’in toprağa verilişinin kırkıcı günüdür.
Menekşe , Hadra hamamına gider. İyice bir yıkanır. Matmazel Evlin hanımının ruhuna bildiği duaları okur. Hamamdan çıkarken de o esanslardan birisini Matmazel Evlin misali yüzünün muhtelif yerine sürer.
Hadra hamamının o soyunma kabini esans değil, Matmazel Evlin kokmaktadır.
Menekşe ile Klarnetçi Hüsnü’nün Hamidiye Mahallesindeki dışı teneke kaplı, çatısı kamış dalları ile korumalı gecekondu evlerinin her köşesi o gece Matmazel Evlin kokmaktadır.
Yer yatağı da.
O gece, Şişko Menekşe ile Klarnetçi Hüsnü o mis gibi esans kokuları ile dolu odalarında keyifle uykuya çekilirler.
Rüyalarında Matmazel Evlin’i mi görmüşlerdir.
veya,
Rüyaya vakit mi kalmıştır?
Ne dersiniz ?